TEMALARDAN ÖRNEK METİNLER
1. Tema: Okuma Kültürü
•Tema ile uygun bir metin seçilmiştir.
•İçinde Türk ve Dünya edebiyatından örnek kişiler ve eserler
vardır. (Keloğlan, Karacaoğlan, Çalıkuşu, Don Kişot, Faust)
•İçinde “Erkilet Bağları” türküsünün sözleri yer
almaktadır, kültürümüzde önemli yere sahip türkülerden bahsedilmesi kültür aktarımı açısından doğru olmuş.
•Başlık anafikirle uyumlu ve şiir sekizinci sınıf düzeyine
uygun değil, basit bir dille yazılmış.
2. Tema: Atatürk
- —Tema ile uyumlu bir metindir.
- —Azimkârane, refah, mefhum, ehemmiyet, tebarüz, fıtri, muvaffak gibi çok fazla bilinmeyen kelime var.
- —Sekizinci sınıf seviyesine uygun değil.
- —Fakat Atatürk’ün ağzından nutuk olması nedeniyle önemlidir.
- — Milli bilinç ve Atatürk sevgisi aşılaması beklenir.
- —Örnek bir kazanım olarak; Kelimeler arasındaki anlam ilişkilerini kavrayarak birbiriyle anlamca ilişkili kelimelere örnek verir. Bu kazanımda biraz zorluk yaşayabilirler çünkü dil biraz ağır.
- Tema ile uyumlu bir metindir.
- —Başlık metin içeriği ile uygun.
- — Anadolu, Ortadoğu, Kırım, Kafkas, Hazar, İran, Sudan, Kuzey Habeşistan, Arap Çölleri, Rumeli, Arnavutluk, Romanya, Macaristan, Viyana, Doğu ve Orta Avrupa, Bursa, İzmir, Trabzon, İzmit(Kocaeli),İstanbul, Kütahya, Bağdat, Erzurum, Gebze, Üsküdar, Karaköy Burnu, Kalamış Burnu, Yelkenkaya Burnu,Darıca Kalesi gibi coğrafi yerlerden bahsedilmiştir.
- —Evliya Çelebi, Türk tarihine, Türk edebiyatına, Türk coğrafyasına yaptığı katkılar açısından önemli bir şahıstır.
- —Bu yüzden ders kitabında yer alması uygun olmuş.
- Sekizinci sınıf sevisine uygundur.
- Çocuklara genel kültür olarak katkı sağlar ve okuma, araştırma isteği oluşturur.
- Temaya uygun bir metin.
- —Başlık ve içerik uyumlu.
- —Nasrettin Hoca’dan bir örnek göstererek anafikir desteklenmiş. Nasrettin Hoca gibi kültürümüzün önemli bir şahıslarından birinin seçilmesi önemlidir.
- —Soyut düşünme sağlanır.
- —Sekizinci sınıf seviyesine uygun.
- Metni destekleyen resimler biraz daha seviyeye uygun, gerçekçi yapılmalıdır.
- Başlık ve metnin içeriği gayet uyumlu.
- Destan türünün bir örneği. Böylece öğrenciler farklı türler öğreniyorlar.
- —Sekizinci sınıf seviyesine uygun.
- —Milli kültürümüzün önemli bir ögesi öğrencilere kavratılmaya çalışılmış.
- —Aynı zamanda okurlar milli birlik, beraberlik, Türklerde toplum hayatı konularda bilgi sahibi olacaklar.
- —Tema ile uyumlu bir metin.
- Kullanılan görseller daha gerçekçi olabilir.
- Destanda
- gafil avlanmak, hile yapmak,
- kılıçtan geçirmek, baskına uğramak,
- galip gelmek, kul edinmek, ateş kızmak, esirlikten kurtulmak deyimleri yer alıyor.
6.Tema: Zaman ve Mekan
- —Sekizinci sınıf seviyesine uygundur.
- Başlık ve içerik uygun.
- —Bingöl iliyle ilgili bir efsaneden bahsediyor. Bu metin öğrencinin Bingöl'ü ve çevresini merak etmesini sağlar.
- Evliya Çelebi'den bahsedilmiş.
- Coğrafi terimler kullanılmış.
1.
metin (1 –2 Etkinliklerle)
· - Sesini ve beden dilini etkili kullanır.
· -Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır.
· -Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
· -Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
· -Metne ilişkin sorulara cevap verir.
· -Şiir dilinin farklılığını ayırt eder.
· -Şiirin kendisinde uyandırdığı duyguları ifade eder.
· -Metnin başlığı ile içeriği arasındaki ilişkiyi ortaya koyar.
· -Okuduğu metne farklı başlıklar bulur.
· -Okuduğu metinde geçen kelime, deyim ve atasözlerini cümle içinde
kullanır.
· -Okuduklarından hareketle öğrendiği kelimelerden sözlük oluşturur.
· -Okuma planı yapar.
· -Farklı türlerde metinler okur.
· -Okuduğu kitaplardan kitaplık oluşturur.
· -Kitaplık, kütüphane, kitap fuarı ve kitap evlerinden faydalanır.
· -Şiir ezberler, şiir dinletileri düzenler, ezberlediği şiirleri uygun
ortamlarda okur.
(1.-2.-3.-4.
etkinlikler)
· -Sesini ve beden dilini etkili kullanır.
· -Akıcı biçimde okur.
· -Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır.
· -Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
· -Anlatımın kimin ağzından yapıldığını
· -Olay, yer, zaman, şahıs, varlık kadrosu ve bunlarla ilgili unsurları belirler.
· -Okuduklarını kendi cümleleriyle, kronolojik sıra ve mantık akışı içinde özetler.
· -Metne ilişkin sorulara cevap verir.
· -Süreli yayınları takip eder.
· -Okudukları ile ilgili duygu ve düşüncelerini arkadaşlarıyla paylaşır.
· -Ailesi ile okuma saatleri düzenler.
· -Beğendiği kısa yazıları ezberler.
3.
metin
(1-2-3-4
etkinlik)
· -Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır.
· -Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
· -Okuduklarındaki öznel ve nesnel yargıları ayırt eder.
· -Metne ilişkin sorulara cevap verir.
· -Metnin türüyle ilgili özellikleri kavrar.
· -Metinde yararlanılan düşünceyi geliştirme yollarının işlevlerini açıklar.
2. Tema: Atatürk
1.
metin
(1-2
etkinlik)
· -Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır
· -Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
· -Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
· -Okuduklarındaki örtülü anlamları bulur.
· -Metne ilişkin sorulara cevap verir
· -Metne ilişkin karşılaştırmalar yapar.
2.
metin
(1-2-3-4
etkinlik)
· -Sesini ve beden dilini etkili kullanır.
· -Akıcı biçimde okur.
· -Kelimeleri doğru telaffuz eder.
· -Sesini ve beden dilini etkili kullanır.
· -Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır
· -Metne ilişkin sorulara cevap verir.
· -Kelimeler arasındaki anlam ilişkilerini kavrayarak birbiriyle anlamca
ilişkili kelimelere örnek verir.
3.
metin
(1-2
etkinlik)
- Sesini ve beden dilini etkili kullanır.
· - Akıcı biçimde okur.
-Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır.
- Metnin bağlamından hareketle kelime ve
kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
-Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
-Metne ilişkin sorulara cevap verir.
-Metindeki ipuçlarından hareketle metne
yönelik tahminlerde bulunur.
3. Tema: Millî Kültür
1.
metin
(1-2-3-4-5-6
etkinlik)
· -Akıcı biçimde okur.
· -Kelimeleri doğru telaffuz eder.
· -Sözün ezgisine dikkat ederek okur.
· -Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır.
· -Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
· -Metnin konusunu belirler.
· -Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
· -Metindeki sebep-sonuç ilişkilerini fark eder.
· -Okuduklarındaki örtülü anlamları bulur.
· -Metne ilişkin sorulara cevap verir.
· -Metnin türüyle ilgili özellikleri kavrar.
· -Metindeki söz sanatlarının anlatıma olan katkısını fark eder.
· -Metne ilişkin karşılaştırmalar yapar.
· -Şiirin kendisinde uyandırdığı duyguları ifade eder.
· -Okuduğu metne farklı başlıklar bulur.
· -Metnin yazarı veya şairi hakkında bilgi edinir.
· -Okuduğu metinde geçen kelime, deyim ve atasözlerini cümle içinde
kullanır.
· -Okudukları ile ilgili duygu ve düşüncelerini arkadaşlarıyla paylaşır.
2.
metin
(1-2-3-4-5
etkinlikler)
· - Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır.
· -Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
· -Okuduklarındaki öznel ve nesnel yargıları ayırt eder.
· -Metne ilişkin sorulara cevap verir.
· -Metne ilişkin sorular oluşturur.
· -Metnin türüyle ilgili özellikleri kavrar.
· -Metnin planını kavrar.
· -Metinle ilgili görsel ögeleri yorumlar.
· -Metni dil ve anlatım yönünden değerlendirir.
· -Metni içerik yönünden değerlendirir.
· -Okuduklarından hareketle öğrendiği kelimelerden sözlük oluşturur.
3.
metin
(1-2-3-4
etkinlik)
· -Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır
· -Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
· -Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler
· -Metne ilişkin sorulara cevap verir.
· -Metinde yararlanılan düşünceyi geliştirme yollarının işlevlerini açıklar
· -Metne ilişkin karşılaştırmalar yapar.
· -Kelimeler arasındaki anlam ilişkilerini kavrayarak birbiriyle anlamca
ilişkili kelimelere örnek verir.
· -Okuduğu metinde geçen kelime, deyim ve atasözlerini cümle içinde
kullanır.
· -Okuduklarından hareketle öğrendiği kelimelerden sözlük oluşturur.
4.
Tema: Kişisel Gelişim
1.
metin
(1-2-3-4-5
etkinlik)
· - Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır.
· -Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını
çıkarır.
· -Metnin konusunu belirler.
· -Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
· -Metindeki yardımcı fikirleri/duyguları belirler.
· -Olay, yer, zaman, şahıs, varlık kadrosu ve bunlarla ilgili unsurları belirler.
· -Okuduklarındaki öznel ve nesnel yargıları ayırt eder.
· -Metne ilişkin sorulara cevap verir.
· -Metne ilişkin sorular oluşturur.
· -Metnin türüyle ilgili özellikleri kavrar.
· -Metni oluşturan unsurlar arasındaki geçiş ve bağlantıları fark eder.
· -Metinde yararlanılan düşünceyi geliştirme yollarının işlevlerini açıklar.
· -Metne ilişkin karşılaştırmalar yapar.
· -Kendisini şahıs ve varlık kadrosunun yerine koyarak olayları, duygu, düşünce
ve hayalleri yorumlar.
· -Okuduklarını kendi hayatı ve günlük hayatla karşılaştırır.
· -Okuduğu metinde geçen kelime, deyim ve atasözlerini cümle içinde
kullanır.
2.
metin
· -Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
· -Metindeki anahtar kelimeleri belirler.
· -Anlatımın kimin ağzından yapıldığını belirler.
· -Metne ilişkin sorulara cevap verir.
· -Metne ilişkin karşılaştırmalar yapar.
· -Metindeki ipuçlarından hareketle metne yönelik tahminlerde bulunur.
· -Metnin başlığı ile içeriği arasındaki ilişkiyi ortaya koyar.
· -Okuduğu metne farklı başlıklar bulur.
· -Okuduğu metinde geçen kelime, deyim ve atasözlerini cümle içinde
kullanır.
· -Okuduklarından hareketle öğrendiği kelimelerden sözlük oluşturur.
3.
metin
(1-2-3
etkinlik)
· - Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır.
· -Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
· -Metnin konusunu belirler.
· -Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
· -Olay, yer, zaman, şahıs, varlık kadrosu ve bunlarla ilgili unsurları belirler.
· -Metne ilişkin sorulara cevap verir
· -Metinde yararlanılan düşünceyi geliştirme yollarının işlevlerini açıklar.
· -Metne ilişkin karşılaştırmalar yapar.
· -Kendisini şahıs ve varlık kadrosunun yerine koyarak olayları, duygu, düşünce
ve hayalleri yorumlar.
· -Metnin öncesi ve/veya sonrasına ait kurgular yapar.
· -Okuduklarını kendi hayatı ve günlük hayatla karşılaştırır.
· -Okuduğu metinde geçen kelime, deyim ve atasözlerini cümle içinde
kullanır.
· -Okuduklarından hareketle öğrendiği kelimelerden sözlük oluşturur.
5. Tema: Toplum Hayatı
1.
metin
(1-2-3-4-5
etkinlik)
· -Sesini ve beden dilini etkili kullanır.
· -Akıcı biçimde okur.
· -Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır
· -Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
· -Okuduklarındaki örtülü anlamları bulur.
· -Okuduklarını kendi cümleleriyle, kronolojik sıra ve mantık akışı içinde özetler.
· -Metne ilişkin sorulara cevap verir.
· -Metnin türüyle ilgili özellikleri kavrar.
· -Metinde ortaya konan sorunlara farklı çözümler üretir.
2.
metin
(1-2-3-4
etkinlik)
· - Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır
· -Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
· -Okuduklarındaki öznel ve nesnel yargıları ayırt eder.
· -Metne ilişkin sorulara cevap verir.
· -Metinde yararlanılan düşünceyi geliştirme yollarının işlevlerini açıklar.
3.
metin
· -Akıcı biçimde okur.
· -Kelimeleri doğru telaffuz eder.
· -Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır.
· -Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
· -Metnin konusunu belirler.
· -Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
· -Okuduklarını kendi cümleleriyle, kronolojik sıra ve mantık akışı içinde özetler.
· -Metne ilişkin sorulara cevap verir.
· -Metne ilişkin karşılaştırmalar yapar.
· -Okuduklarını kendi hayatı ve günlük hayatla karşılaştırır.
· -Okuduğu metinde geçen kelime, deyim ve atasözlerini cümle içinde
kullanır.
6.
Tema: Zaman Ve Mekan
1.
metin
(1-2-3-4-5-6-7-8-9
etkinlik)
-Sesini ve beden dilini etkili kullanır.
-Akıcı biçimde okur.
-Sözün ezgisine dikkat ederek okur.
-Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır.
-Metnin bağlamından hareketle kelime ve
kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
-Metnin konusunu belirler.
-Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
-Okuduklarındaki örtülü anlamları bulur.
-Metne ilişkin sorulara cevap verir.
-Metindeki söz sanatlarının anlatıma olan
katkısını fark eder.
-Metne ilişkin karşılaştırmalar yapar.
-Şiir dilinin farklılığını ayırt eder.
-Şiirin kendisinde uyandırdığı duyguları
ifade eder.
-Metinle ilgili görsel ögeleri yorumlar.
-Okuduğu metne farklı başlıklar bulur.
-Metnin yazarı veya şairi hakkında bilgi
edinir.
-Kelimeler arasındaki anlam ilişkilerini kavrayarak
birbiriyle anlamca ilişkili kelimelere örnek verir.
-Aynı kavram alanına giren kelimeleri, anlam
farklılıklarını dikkate alarak kullanır.
-Okuduğu metinde geçen kelime, deyim ve
atasözlerini cümle içinde kullanır.
-Okuduklarından hareketle öğrendiği
kelimelerden sözlük oluşturur.
-Şiir ezberler, şiir dinletileri düzenler,
ezberlediği şiirleri uygun ortamlarda okur.
2.
metin
(1-2-3-4-5-6
etkinlik)
-Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır.
-Metnin bağlamından hareketle kelime ve
kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
-Metindeki anahtar kelimeleri belirler.
-Metnin konusunu belirler.
-Olay, yer, zaman, şahıs, varlık kadrosu ve
bunlarla ilgili unsurları belirler.
-Metindeki amaç-sonuç ilişkilerini fark
eder.
-Metne ilişkin sorulara cevap verir.
-Metne ilişkin sorular oluşturur.
-Metnin türüyle ilgili özellikleri kavrar.
-Metindeki söz sanatlarının anlatıma olan
katkısını fark eder.
-Metne ilişkin karşılaştırmalar yapar.
-Metindeki ipuçlarından hareketle metne
yönelik tahminlerde bulunur.
-Metinle ilgili görsel ögeleri yorumlar.
-Aynı kavram alanına giren kelimeleri, anlam
farklılıklarını dikkate alarak kullanır.
-Okuduğu metinde geçen kelime, deyim ve
atasözlerini cümle içinde kullanır.
-Okuduklarından hareketle öğrendiği
kelimelerden sözlük oluşturur.
3.
metin
(1-2-3-4-5
etkinlik)
-Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır.
-Metnin bağlamından hareketle kelime ve
kelime gruplarının anlamlarını çıkarır.
-Metnin konusunu belirler.
-Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
-Metindeki yardımcı fikirleri/duyguları
belirler.
-Metne ilişkin sorulara cevap verir.
-Metnin planını kavrar.
-Metne ilişkin karşılaştırmalar yapar.
-Metni dil ve anlatım yönünden
değerlendirir.
-Metni içerik yönünden değerlendirir.
-Aynı kavram alanına giren kelimeleri, anlam
farklılıklarını dikkate alarak kullanır.
-Okuduğu metinde geçen kelime, deyim ve
atasözlerini cümle içinde kullanır.
-
- Kitaptaki okuma metinlerinin bir kısmı sekizinci sınıf seviyesine uygun.
- —Altı temaya beşer tane okuma metni koyulmuş.
- —Temalardaki beş metinden ikisi serbest okuma metni.
- —Okuma metinlerinden altı tanesi şiirden oluşuyor. (Kitaplarla Kurulan Dostluk, Türküler Dolusu, Bağlamacıya, Adam Olmak, Seyfi Baba, Güney İlleri)
- Bu şiirlerin neredeyse tamamı sekizinci sınıf seviyesine uygun değildir. Öğrencilere estetik haz vermekten çok uzakta şiirler yer alıyor.
- —Bir tane metinde de şiir ve düzyazı karışık olarak verilmiş. (Yunus Emre)
- —Atatürk temasında bulunan bilinmeyen kelimeler nedeniyle tema anlaşılmaz hale gelmiş.
- —Kitabın toplamında en çok yer alan kazanımlar şunlar:
1.5: Okuma yöntem
ve tekniklerini
kullanır.
2.1: Metnin bağlamından hareketle
kelime ve kelime
gruplarının anlamlarını çıkarır.
2.4: Metnin ana
fikrini/ana duygusunu belirler.
2.13:
Metne ilişkin sorulara cevap verir.
4.3: Okuduğu metinde geçen kelime, deyim ve atasözlerini
cümle içinde kullanır.
- Hiç yer almayan kazanımlar ise:
5.9: Beğendiği kısa yazıları ezberler.
- Sarı Traktör isimli serbest okuma metni 'Okuma Kültürü' teması içinde yer almaktadır. Fakat amacı okuma kültürü kazandırmak değil okumaktan soğutmaktır.
- Empati ile Yaşamak, Martı, Hellen Keller, Ergenekon Destanı, İmece, Zamanı Kazanmak veya Kaybetmek metinlerini bir öğrenci gözüyle çok sevdim. Bunlar gibi ilgi çekici, hayal dünyamızı genişleten, verilen anafikirin doğrudan yani anlaşılır verildiği metinlerin sayısı artırılmalıdır. Çünkü bir öğrenci metne ne kadar olumlu yaklaşır, onu okur-dinlerse derse de o kadar dikkatle konsantre olur.
- Örneğin Hellen Keller serbest okuma metni işlenirken bu kişinin hayatından yola çıkılarak 'Black' filminin izletilmesi çok güzel olur ve derse ilgiyi sağlar.
AYŞE NUR ÇANTAŞ
102111008
102111008
